Đại cương về giám sát nhiễm khuẩn bệnh viện

Nhiễm khuẩn bệnh viện (NKBV) là thách thức toàn cầu, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng điều trị, thời gian nằm viện, chi phí y tế và an toàn người bệnh. Trong bối cảnh kháng thuốc ngày càng gia tăng, giám sát NKBV trở thành công cụ thiết yếu để bệnh viện chủ động phòng ngừa, kiểm soát và cải tiến chất lượng chăm sóc.

Tài liệu “Đại cương về giám sát nhiễm khuẩn bệnh viện” do BS Nguyễn Quang Toàn – Bệnh viện TWQĐ 108 biên soạn (2025) cung cấp hệ thống kiến thức nền tảng, cập nhật từ WHO, CDC và kinh nghiệm quốc tế, bao gồm:

1. Tình hình giám sát NKBV toàn cầu

• Đến năm 2023–2024, chỉ 50% quốc gia có hệ thống giám sát HAI (nhiễm khuẩn liên quan chăm sóc y tế) ở cấp quốc gia.

• Các nước thu nhập cao có điểm số giám sát tốt hơn nhiều so với các nước có nguồn lực hạn chế (hình trang 3).

• Báo cáo IHR cho thấy khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, vẫn còn nhiều thách thức trong xây dựng hệ thống giám sát.

2. Vai trò và mục tiêu giám sát NKBV

• Mô tả tần suất mắc, xu hướng và các yếu tố nguy cơ.

• Xác định tác nhân gây bệnh và mức độ kháng thuốc.

• Hỗ trợ các biện pháp can thiệp KSNK và quản lý kháng sinh.

• Cung cấp dữ liệu để phát hiện chùm ca bệnh, bùng phát dịch và làm chỉ số chất lượng bệnh viện.

3. Phương pháp giám sát

• Chủ động – thụ động, tiến cứu – cắt ngang, dựa vào bệnh án – dựa vào labo xét nghiệm, toàn viện – trọng điểm (hình trang 38–42).

• Giám sát cần là quy trình khép kín, gồm: thu thập dữ liệu → phân tích → phản hồi → hành động → đánh giá (hình trang 23–24).

4. Điều kiện và tổ chức giám sát

• Cần sự phối hợp giữa khoa KSNK, khoa vi sinh, nhân viên lâm sàng và hệ thống CNTT.

• Ưu tiên giám sát tại khoa hồi sức tích cực (ICU), nơi tập trung bệnh nhân nguy cơ cao (hình trang 31).

• Đảm bảo nguồn lực: nhân sự, phòng xét nghiệm, công cụ CNTT và hỗ trợ hành chính.

5. Phân tích, phản hồi và cải tiến

• Sử dụng công cụ thống kê, biểu đồ để phân tích xu hướng HAI.

• Phản hồi định kỳ cho các khoa phòng để cải tiến quy trình chăm sóc.

• Tích hợp kết quả giám sát vào đào tạo và chính sách bệnh viện, thúc đẩy văn hóa cải tiến liên tục (hình trang 59–63).

Ý nghĩa của tài liệu

• Giúp bệnh viện hiểu rõ bản chất, mục tiêu và phương pháp giám sát NKBV.

• Là tài liệu nền tảng cho đào tạo nhân viên KSNK, xây dựng hệ thống giám sát chuẩn hóa.

• Góp phần giảm tỷ lệ NKBV, nâng cao an toàn người bệnh và hiệu quả quản lý bệnh viện.

👉 Đây là tài liệu nhập môn quan trọng, cần được phổ biến rộng rãi trong đội ngũ nhân viên KSNK, điều dưỡng trưởng và lãnh đạo các khoa phòng để cùng xây dựng hệ thống giám sát NKBV hiệu quả.