Khu xử lý dụng cụ ban đầu tại phòng mổ

Câu hỏi:

"Dạ cho e hỏi chút ạ, khu xử lý dụng cụ ban đầu tại phòng mổ, có quy định nào bắt buộc phải nằm ở cuối hành lang dơ ko ạ? Hay ko có bắt buộc có thể đem đi xử lý ở khu khác. Nếu có quy định thì cho e xin file quy định đó ạ?em cám ơn."

Trả lời:

Dựa trên ba văn bản là TCVN 4470 – qua 48/2005/QĐ-BYT; QĐ 3916/QĐ-BYT; QĐ 3671/QĐ-BYT và bổ sung khuyến cáo quốc tế (WHO, CDC/AAMI). Tham khảo 3 văn bản này ở cuối bài nhé.

Kết luận ngắn gọn

• Không có quy định nào bắt buộc “khu xử lý dụng cụ ban đầu” phải đặt “ở cuối hành lang dơ” của khu phẫu thuật.

• Yêu cầu bắt buộc là phân vùng một chiều sạch–bẩn, có khu vực bẩn riêng để thu gom/xử lý bước đầu và vận chuyển về Tiệt khuẩn trung tâm (TKTT) để xử lý tập trung. Khu phẫu thuật chỉ cần bảo đảm “khu bẩn” có chức năng thu gom/làm sạch ban đầu, luồng di chuyển một chiều, đường đi sạch/bẩn tách biệt; không yêu cầu vị trí chính xác “cuối hành lang dơ”.

  Nhưng quy định bạn đề cập "ở cuối hàng lang dơ" thường phù hợp chung với thiết kế của các bệnh viện. Nên đồng thời thườn thỏa mãn yêu cầu bắt buộc trong các văn bản. Nhưng nếu bệnh viện thiết kế không như vậy, mình cần bám sát nguyên tắc.

Căn cứ pháp lý trong nước

1. QĐ 3671/QĐ-BYT (Hướng dẫn KSNK; mục phòng ngừa NKVM):

• Quy định khu phẫu thuật phải có lối đi một chiều giữa 3 khu: vô khuẩn – sạch – bẩn (bao gồm khu vệ sinh, nơi thu gom đồ vải bẩn, chất thải và “xử lý dụng cụ”). Văn bản chỉ nêu nguyên tắc phân khu và một chiều, không ấn định vị trí “cuối hành lang dơ”.

• Xử lý tập trung: Dụng cụ y tế “phải được quản lý và xử lý tập trung” (tức tại TKTT); khoa sử dụng thực hiện làm sạch ban đầu tại chỗ rồi chuyển về TKTT.

2. QĐ 3916/QĐ-BYT (KSNK tại GMHS/khối mổ & xử lý dụng cụ nội soi):

• Yêu cầu bố trí luồng một chiều, người bệnh/kíp mổ có lối riêng; đường vào/ra của dụng cụ sạch và bẩn tách biệt; khẳng định nguyên tắc phân luồng chứ không buộc vị trí “cuối hành lang dơ” cho phòng xử lý.

• Về cơ sở xử lý dụng cụ nội soi nếu làm tại khoa: phải có buồng xử lý hóa chất riêng, thông khí ~10–12 ACH, thể hiện yêu cầu an toàn – không quy định đặt ở cuối hành lang dơ.

• Cụm “đặt tại vị trí cuối hành lang” trong 3916 chỉ áp cho vị trí khoa GMHS/khu phẫu thuật để kiểm soát ra vào, không phải vị trí phòng xử lý dụng cụ.

3. 48/2005/QĐ-BYT (Hướng dẫn áp dụng TCVN 4470):

• Văn bản là hướng dẫn khung áp dụng tiêu chuẩn thiết kế bệnh viện, không đặt yêu cầu cứng vị trí “phòng xử lý dụng cụ ban đầu” ở cuối hành lang dơ; các yêu cầu chi tiết về dây chuyền một chiều và phân khu đã được 3671/3916 dẫn chiếu/nhắc lại.

Đối chiếu với khuyến cáo quốc tế

• WHO (Manual “Decontamination and reprocessing of medical devices for health-care facilities”): khu tiếp nhận/làm sạch phải tách biệt vật lý khỏi các khu sạch, tổ chức một chiều từ bẩn→sạch, đặt ở khu ít giao thông; không yêu cầu “cuối hành lang dơ”. WHO Apps

• CDC/HICPAC 2008 & bản cập nhật trang hướng dẫn: nhấn mạnh làm sạch ngay tại điểm sử dụng, vận chuyển an toàn trong hộp/xe kín đến khu khử khuẩn/tiệt khuẩn, và xử lý tại khu vực tách biệt với khu sạch. CDC+1

• ANSI/AAMI ST79: đưa ra tiêu chí thiết kế tách biệt vật lý “decontamination” với khu sạch/đóng gói, một chiều bẩn→sạch, có thể dùng cửa sổ chuyển; không bắt buộc vị trí “cuối hành lang dơ”. imlive.s3.amazonaws.com+1

Thực hành khuyến nghị (an toàn – tuân thủ)

• Nếu xử lý ban đầu tại khối mổ: bố trí trong khu bẩn của khu phẫu thuật; bảo đảm một chiều, áp lực/luồng khí phù hợp, đường vận chuyển bẩn riêng, bồn rửa/phương tiện ngâm an toàn; với nội soi, nếu ngâm hóa chất tại khoa phải có phòng riêng, 10–12 ACH.

• Xử lý chính thức: sau làm sạch tại chỗ, chuyển về TKTT để rửa–kiểm tra–đóng gói–tiệt khuẩn–lưu trữ và phân phát theo xử lý tập trung.

• Không đặt nặng “cuối hành lang dơ”; thay vào đó, chứng minh tuân thủ nguyên tắc một chiều, tách biệt sạch/bẩn, và thông khí thích hợp là đủ theo quy định hiện hành.