Việc sử dụng đồng thời thuốc giảm đau và kháng sinh có thể thúc đẩy vi khuẩn tiến hóa nhanh, gây ra mối đe dọa kháng kháng sinh toàn cầu.
Một nghiên cứu vừa công bố đã đưa ra cảnh báo đáng lo ngại khi việc sử dụng các loại thuốc giảm đau phổ biến như ibuprofen và paracetamol kết hợp với kháng sinh có thể làm gia tăng tình trạng kháng thuốc của vi khuẩn.
Nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí khoa học trực tuyến npj Antimicrobial and Resistance cho thấy, khi dùng chung thuốc giảm đau với kháng sinh ciprofloxacin, vi khuẩn có xu hướng phát triển nhiều đột biến gen hơn.
Điều này khiến chúng tiến hóa nhanh, trở thành các chủng có khả năng kháng thuốc cao, không chỉ đối với ciprofloxacin mà còn với nhiều loại kháng sinh khác.
Tiến sĩ Rietie Venter, nhà nghiên cứu chính tại Đại học Nam Úc, nhấn mạnh: “Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng tình trạng kháng kháng sinh phức tạp hơn rất nhiều, và không chỉ do kháng sinh đơn lẻ gây ra. Một số thuốc thông thường, tưởng chừng vô hại, cũng có thể góp phần thúc đẩy quá trình này”.
Kháng kháng sinh từ lâu đã được coi là một trong những mối đe dọa sức khỏe cộng đồng lớn nhất thế giới.
Theo nghiên cứu công bố trên tạp chí y khoa uy tín The Lancet năm 2024, nếu không có giải pháp kịp thời, đến năm 2050, tình trạng này có thể cướp đi sinh mạng của 39 triệu người.
Trong nghiên cứu, nhóm tác giả không chỉ xem xét ibuprofen và paracetamol mà còn đánh giá thêm nhiều loại thuốc phổ biến khác như metformin (điều trị tiểu đường) hay atorvastatin (điều trị mỡ máu cao).
Kết quả cho thấy các loại thuốc này đều có khả năng tác động đến cơ chế phòng vệ của vi khuẩn, giúp chúng đẩy kháng sinh ra ngoài và giảm hiệu quả điều trị.
Tuy vậy, các chuyên gia cũng lưu ý người dân không nên vì thế mà ngừng sử dụng thuốc giảm đau hay thuốc điều trị bệnh mạn tính.
“Điều cần thiết là phải hiểu rõ cách các loại thuốc tương tác với nhau, đặc biệt khi bệnh nhân sử dụng kháng sinh kết hợp với thuốc điều trị dài hạn”, ông Venter cho biết.
Các tác giả kỳ vọng những nghiên cứu tiếp theo sẽ giúp làm rõ hơn mối quan hệ phức tạp giữa thuốc không phải kháng sinh và sự kháng thuốc, từ đó đưa ra hướng dẫn an toàn hơn trong kê đơn và sử dụng thuốc.
Khuyến nghị đặt ra là cả giới y tế lẫn người bệnh cần thận trọng hơn khi dùng nhiều loại thuốc cùng lúc, nhằm hạn chế rủi ro vô tình thúc đẩy “cơn ác mộng kháng kháng sinh” và thách thức y học toàn cầu trong thế kỷ 21.
Cát Tiên (THEO indianexpress)
