Phối hợp KKS và KSNK để tăng cường năng lực phát hiện và đáp ứng dịch bệnh

Trong bối cảnh dịch bệnh truyền nhiễm mới nổi và kháng kháng sinh (AMR) ngày càng trở thành mối đe dọa toàn cầu, việc phối hợp chặt chẽ giữa kháng kháng sinh (KKS) và kiểm soát nhiễm khuẩn (KSNK) là một chiến lược quan trọng giúp các hệ thống y tế nâng cao năng lực phát hiện sớm và đáp ứng kịp thời với các ổ dịch.

Tài liệu này được biên soạn bởi BS. Amber Vasquez, Chương trình Kiểm soát Nhiễm khuẩn Quốc tế (IICP), thuộc Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), xuất bản tháng 02/2023.

1. Bối cảnh và thách thức

• Nhiễm khuẩn liên quan chăm sóc y tế (HAI) và kháng kháng sinh (AMR) có mối liên hệ chặt chẽ: cứ 1 trong 3 vi khuẩn gây HAI là vi khuẩn kháng thuốc.

• Sự lan rộng của các chủng vi khuẩn kháng carbapenem (CRE) tại Mỹ minh chứng cho tốc độ và phạm vi lây lan nguy hiểm của các tác nhân kháng thuốc.

• Đại dịch Covid-19 làm gia tăng tỷ lệ HAI và tử vong liên quan đến AMR, đe dọa xóa bỏ nhiều thành tựu kiểm soát nhiễm khuẩn trước đây.

2. Nội dung chính

Tài liệu cung cấp một góc nhìn hệ thống về:

• Cách gen kháng thuốc lan truyền qua plasmid giữa các vi khuẩn (trang 6).

• Những đầu mối nguy cơ trong chăm sóc y tế: ICU, cấp cứu, nhóm bệnh nhân suy giảm miễn dịch, quy trình ngoại khoa, xử lý dụng cụ, hệ thống nước, khoa Dược, khoa lâm sàng….

• Các hình thức giám sát: quốc gia, cơ sở y tế, quần thể dân cư, xét nghiệm, triệu chứng và trọng điểm.

• Vai trò của các bên liên quan: nhà vi sinh, bác sĩ lâm sàng, chuyên gia KSNK, quản lý chất lượng, dịch vụ vệ sinh môi trường, lãnh đạo bệnh viện… trong việc phối hợp phát hiện và kiểm soát dịch bệnh.

• Nguyên tắc hợp tác thiết yếu: họp đa chuyên ngành định kỳ, chia sẻ dữ liệu, công bằng trong thảo luận, xây dựng văn hóa “không đổ lỗi”.

3. Giá trị ứng dụng

• Nâng cao hiệu quả giám sát và cảnh báo sớm.

• Tăng cường năng lực đáp ứng ổ dịch với cách tiếp cận đa chuyên ngành.

• Hỗ trợ xây dựng một hệ thống y tế linh hoạt, công bằng, minh bạch và an toàn hơn cho người bệnh.

4. Thông điệp

Thông điệp nổi bật xuyên suốt tài liệu là:
👉 “Đừng bao giờ lãng phí một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng – đây là cơ hội để làm những điều mà bạn chưa bao giờ nghĩ mình có thể” (trang 2).

📖 Đây là một tài liệu tham khảo quan trọng cho:

• Ban chỉ đạo kiểm soát nhiễm khuẩn bệnh viện.

• Nhân viên khoa KSNK và các phòng xét nghiệm vi sinh.

• Lãnh đạo, quản lý chất lượng và an toàn người bệnh tại các cơ sở y tế.