Các tiêu chuẩn chẩn đoán viêm phổi bệnh viện và viêm phổi thở máy

Viêm phổi bệnh viện (VPBV) và viêm phổi thở máy (VPTM) là những nhiễm khuẩn bệnh viện thường gặp nhất, chiếm tỷ lệ tử vong cao và kéo dài thời gian nằm viện. Việc chẩn đoán chính xác và kịp thời không chỉ có ý nghĩa trong điều trị mà còn giúp giám sát, kiểm soát nhiễm khuẩn và cải thiện chất lượng bệnh viện.

Tài liệu “Các tiêu chuẩn chẩn đoán viêm phổi bệnh viện và viêm phổi thở máy” tổng hợp dựa trên khuyến cáo quốc tế và Bộ Y tế, đưa ra hệ thống định nghĩa, tiêu chuẩn chẩn đoán và các tình huống loại trừ, giúp nhân viên y tế có cơ sở khoa học trong lâm sàng và giám sát.

1. Nội dung chính

• Định nghĩa nhiễm khuẩn bệnh viện (NKBV): nhiễm khuẩn xuất hiện ≥ 48 giờ sau nhập viện, không ủ bệnh từ trước.

• Mục đích giám sát NKBV: giảm mắc và tử vong, phát hiện sớm dịch, thuyết phục nhân viên tuân thủ KSNK, hỗ trợ bác sĩ điều trị, và đánh giá chất lượng bệnh viện.

• Các biến cố liên quan thở máy (VAE):

  • IVAC (biến chứng nhiễm khuẩn do thở máy).

  • Nghi ngờ VPTM: dựa vào dấu hiệu lâm sàng (sốt, bạch cầu bất thường, đờm mủ) và bằng chứng vi sinh.

  • Có khả năng VPTM: thêm tiêu chuẩn định lượng cấy bệnh phẩm đường hô hấp hoặc bằng chứng mô bệnh học, vi sinh đặc hiệu.

• Chẩn đoán viêm phổi bệnh viện (VPBV):

  • Không có xét nghiệm vi sinh (PNEU 1): dựa trên hình ảnh X-quang, sốt/bạch cầu, và ≥ 2 triệu chứng hô hấp.

  • Có xét nghiệm vi sinh (PNEU 2): ngoài X-quang và triệu chứng, cần có kết quả nuôi cấy dịch hô hấp, cấy máu hoặc bằng chứng vi sinh khác.

  • Đặc thù ở trẻ em: tiêu chuẩn thay thế cho trẻ ≤ 1 tuổi, và trẻ 1–12 tuổi.

  • Ở bệnh nhân suy giảm miễn dịch (PNEU 3): bổ sung các biểu hiện lâm sàng và bằng chứng nấm, virus, Pneumocystis carinii….

2. Giá trị thực tiễn

• Là công cụ chuẩn hóa trong chẩn đoán VPBV và VPTM.

• Giúp giám sát dịch tễ học, phát hiện sớm ổ dịch và xu hướng kháng thuốc.

• Cung cấp cơ sở khoa học để đánh giá hiệu quả các biện pháp phòng ngừa và điều trị.

• Hỗ trợ bệnh viện trong công tác kiểm tra chất lượng và an toàn người bệnh.

📖 Đây là một tài liệu hướng dẫn quan trọng cho khoa Hồi sức tích cực, khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn, và đội ngũ giám sát NKBV tại các bệnh viện. Việc áp dụng đồng bộ các tiêu chuẩn chẩn đoán sẽ giúp giảm gánh nặng bệnh tật, chi phí và nâng cao chất lượng điều trị.